قدس آنلاین: «کرونا» در کنار تهدیداتی که دارد این روزها فرصتی شده برای با هم بودن هرچه بیشتر اعضای خانواده. هر رخداد به ظاهر منفی از دو زاویه قابل ملاحظه است؛ زاویه نخست آن مشکلاتی است که متوجه فرد و جامعه می‌کند و زاویه دیگری که می‌توان به آن توجه داشت، فرصت‌هایی است که پیش روی ما قرار می‌دهد.
علی اصغر کیهان نیا، مشاور خانواده و نویسنده در گفت‌وگو با ما می‌گوید: در خصوص ویروس کرونا بهتر است بر مبنای اصل مواجهه و رویارویی، واقعیات عملکرد آن را شناخته و مراقبت‌های لازم را انجام دهیم، نه بیش از اندازه بهراسیم و آن را بیش از آنچه هست بزرگ کنیم، بلکه باید واقعیات موقعیت پیش آمده را درک کرده و با رعایت موارد ایمنی، شکل جدید و موقت زندگی در بحران را بپذیریم و از جنبه‌های مثبت آن همچون در کنار خانواده بودن لذت ببریم.
دکتر کیهان نیا می‌افزاید: متأسفانه با اینکه دو هفته از شیوع ویروس کرونا در کشور می‌گذرد مردم آن‌گونه که باید آن را جدی نگرفته‌اند و هنوز در اجتماعات و خیابان‌ها حضور دارند؛ در حالی که در خانه ماندن و حذف خروج غیرضروری از منزل در کنترل بیماری و پیامدهای ناشی از آن بسیار حائز اهمیت است.
خانواده‌هایی که با هم در تنهایی زندگی می‌کنند
وی با بیان اینکه هر اتفاق ناگواری در کنار تبعات منفی، جنبه‌های مثبتی نیز دارد، ادامه می‌دهد: در بحث کرونا مهم‌ترین فرصتی که برای خانواده‌های ایرانی فراهم می‌شود امکان بیشتر در کنار هم بودن اعضای خانواده است. در گذشته خانواده‌ها دور کرسی می‌نشستند، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای بچه‌ها و جوان‌ترها صحبت می‌کردند و تجربه‌های خود را از طریق آموزش‌های غیرمستقیم به آن‌ها منتقل می‌کردند و نوعی همبستگی و اتحاد با یکدیگر پیدا می‌کردند، احساس مسئولیت در آن‌ها نسبت به هم افزایش می‌یافت، این عاطفه‌ها و محبت‌ها جریان داشت و در جامعه ایرانی خانواده گسترده بود؛ یعنی فرزندان پس از ازدواج نیز با والدین و حتی پدربزرگ و مادربزرگ زندگی می‌کردند.
به گفته دکتر کیهان نیا، در چند دهه اخیر که خانواده مستقل شده است، ازدواج‌ها هم به معنای جدایی فرزندان از خانواده و استقال مالی و شغلی شده است و حتی خانواده داخل منزل از یکدیگر جدا زندگی می‌کنند؛ یعنی هر یک از اعضای خانواده به طور مستقل در اتاق خود با گوشی همراه، تبلت و یا لپ‌تاپ خود وقت می‌گذرانند و در عین با هم بودن در تنهایی زندگی می‌کنند. اما اکنون که ویروس کرونا در جامعه گسترش یافته و مردم مجبورند برای پیشگیری از گسترش ویروس در خانه بمانند این فرصت فراهم است که زمان بیشتری برای با هم بودن داشته باشند.
خانواده‌ها باید وقت خود را صرف با هم بودن کنند
این مشاور خانواده ادامه می‌دهد: همچنین پیش از شیوع کرونا در کشور، جامعه ایرانی در حال تبدیل به جامعه‌ای مصرف‌گرا بود. مردم تصور می‌کردند با خرید بیشتر خوشحال می‌شوند و حالت روحی و روانی خود را با خرید تطبیق می‌دادند، اما اکنون به دلیل کاهش ترددهای خارج از منزل، خریدها کاهش یافته و خانواده‌ها برای گذراندن اوقات فراغت باید وقت خود را صرف با هم بودن - با هم آشپزی کردن، غذا خوردن، تلویزیون تماشا کردن و کتاب خواندن - کنند که هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ عاطفی به نفع خانواده است.
دکتر کیهان نیا کاهش حجم تردد و در پی آن کاهش ترافیک‌های درون شهری و برون شهری را از دیگر مزایای در خانه ماندن عنوان می‌کند و می‌افزاید: کاهش برنامه‌های تشریفاتی نظیر رفتن به رستوران‌ها و استفاده از تغذیه سالم هم از دیگر مزیت‌هایی است که در فرصت پیش آمده فراهم شده است. متأسفانه در سال‌های اخیر برخی از رفتارهای نمایشی و به اصطلاح لاکچری از سوی افراد تازه به دوران رسیده خشم طبقه متوسط و ضعیف جامعه را برانگیخته بود که هر ساله در آستانه سال نو این رفتارها تشدید می‌شد. اما اکنون به دلیل گسترش ویروس کرونا همه افراد جامعه از طبقه مرفه گرفته تا قشر متوسط و ضعیف جامعه باید در منزل بمانند؛ به این ترتیب این رفتارهای ناپسند حتی برای مدتی کوتاه هم که شده در جامعه تعدیل می‌یابد و جامعه به لحاظ سیاسی، فرهنگی و حتی اقتصادی یکدست‌تر می‌شود و همدلی بین آحاد جامعه افزایش خواهد یافت.
رفتارهایی که به عادت تبدیل می‌شوند
این مشاور خانواده در پاسخ به این پرسش که آیا فرصت‌های پیش آمده می‌تواند پس از رفع این مشکل نیز ادامه داشته باشد و به گونه‌ای در بین خانواده‌ها و جامعه نهادینه شود، می‌گوید: بله؛ معمولاً وقتی اتفاقاتی از این دست در جامعه می‌افتد و سه یا چهار ماه ادامه می‌یابد و می‌تواند به عنوان یک الگوی رفتاری تا مدت‌ها در ذهن و رفتار افراد باقی بماند و بخش عمده‌ای از آن نظیر رعایت بهداشت فردی ناخودآگاه تکرار می‌شود و هنگامی که افراد جامعه به صورت غیرمستقیم شاهد مزایای آن در خانواده و جامعه شوند، آن رفتار و یا رفتارها را پذیرفته و به عنوان یک عادت و یا خرده فرهنگ در جامعه نهادینه می‌شود.
دکتر کیهان نیا می‌افزاید: در سال‌های اخیر بین اعضای خانواده‌ها به دلیل مشغله‌های شغلی و یا سرگرم شدن در فضای مجازی فاصله زیادی افتاده است اما اکنون این فرصت را می‌توان مغتنم شمرد و مردم با فاصله گرفتن از فضای مجازی و اخبار منفی آن، می‌توانند زمان بیشتری را برای با هم بودن اختصاص دهند و چه بسا که ممکن است در این فرصت بسیاری از اختلافات خانوادگی نیز رفع شود. اما آنچه پس از گذراندن این بحران و فرصت‌های متعاقب آن باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد این است که با اطلاع‌رسانی‌های مستقیم و غیرمستقیم از طریق رسانه ملی به مردم آموزش دهند دست از مصرف‌گرایی و زندگی‌های تشریفاتی و بیرون رفتن‌های غیرضروری بردارند و فرصت بیشتری را به مطالعه، گوش دادن موسیقی و صحبت کردن با یکدیگر و صحبت با یکدیگر اختصاص دهند.
نظر شما